Obezite cerrahisi için uygun bir aday olmak için, beden kitle indeksi esas alınır. Boy ve kilonun sayısal değeri, vücut kitle indeksini verir. Özellikle obezite cerrahisi beden kitle indeksi, obezite hastalarında, ameliyat olmadan önce aranan kriterlerin başında gelir.
Vücut kitle indeksi (BMI); boy ve kilonun ölçümüyle bulunur ve şişmanlığın yanında obez olup olunmadığını gösteren, en güvenilir hesaplamalardan biridir. Normal bir insanda ideal vücut kitle indeksi 19 ila 24.9 aralığında olmalıdır. Eğer bu rakamların üzerinde çıkıyorsa ve 30 ve üzeri bir değere sahipseniz, obezite adayı olabilirsiniz.
Beden kitle indeksi; tahmini olarak vücudun yağ oranını gösteren sayısal değerdir. Özellikle obezite cerrahisinde, vücut kitle indeksi en önemli kriterdir. Vücut kitle indeksi ile kişinin kilosunu kontrol etmesi ve buna göre önlemler alması çok daha kolaylaşır.
Beden kitle indeksi hesaplaması; kişinin vücut ağırlığı ile boyunun, metre cinsinden karesine bölümüyle hesaplanır. Bariatrik cerrahi prosedürlerine uygun olabilmek için, vücut kitle indeksinin 35-40 arası ya da 40 ve üzeri olması gerekir. Bu değerlerin altındaki ölçülere, obezite cerrahisi uygulanmaz.
Hesaplama formülü: BMI (kg/m2)): vücut ağırlığı (kg) / (boy2)) (m) şeklindedir. Ancak herkesin kas yapısı farklı olduğundan; vücut kitle indeksi çocuklarda, hamile kadınlarda ve yüksek kaslı kişilerde kullanılmamalıdır.
Bariatrik cerrahide, farklı birçok operasyon uygulanır. Bu operasyonlarda belli kriterler sağlanmalı ve ameliyata uygun şartlar oluşturulmalıdır.
Vücut kitle indeksi ölçüm grafiği;
18.5 altında zayıf ağırlık, sağlık riski düşüktür, herhangi bir operasyon uygulanmaz.
18.5-24.9 arası normal ağırlık, sağlık riski minimal derecededir, herhangi bir operasyon uygulanmaz.
25-29.9 arası kilolu olarak adlandırılır. Sağlık riski vardır. Mide katlama operasyonu önerilir.
30-34.9 arası obez olarak sınıflandırılır. Sağlık riski yüksektir. Tüp mide, tüp mide bandı, bypass revizyonu ve mide katlama önerilir.
35-39.9 arası ciddi derece obez olarak adlandırılır. Sağlık riski çok yüksektir. Tüp mide, mide bandı, mide by-pass, by-pass revizyon ve mide katlama tavsiye edilir.
40-49.9 arası morbit obez olarak adlandırılır. Sağlık riski en yüksek derecededir. Tüp mide, mide bandı, mide by-pass, by-pass revizyon ve mide katlama önerilir.
50 ve üzeri süper obez olarak adlandırılır. En yüksek sağlık riskine sahiptir. Gastrik band, gastrik by-pass, gastrik sleeve, by-pass revizyon ve mide plikasyonu önerilir.
Sağlık riskleri arasında tip 2 diyabet, uyku apnesi, kalp rahatsızlığı, hiper tansiyon, şeker hastalığı görülür.
Yaşam kalitesini büyük ölçüde düşüren ve birçok farklı hastalığın da habercisi olan obezite cerrahisi için, bazı şartların yerine getirilmesi ve ameliyat kriterlerine uygun olmak gerekir.
Obezite cerrahisi için uygunluk kriterleri;
Hastaların 18-65 yaş arası olması
Vücut kitle indeksi 30-40 ile 40 ve üzeri olmalıdır.
Vücut kitle indeksi 30-40 arası olanlarda; şeker, uyku apnesi, hipertansiyon, astım, eklem ağrıları gibi ek hastalıkların olması gerekir.
Aynı zamanda obezite cerrahisi için, tedavi edilmemiş psikiyatri bozukluğu ya da madde ve alkol bağımlılığı da bulunmamalıdır.
Obezite cerrahisi beden kitle indeksi; bir obezite hastasının, bariatrik cerrahi ameliyetları için, uygun olup olmadığını anlamak için gerekir. Aynı zamanda bariatrik cerrahi içinde yer alan farklı operasyonlardan, hangisine uygun olunduğunun da anlaşılması için gerekir.
Vücut kitle indeksi (BMI), bir kişinin yağ yüzdesi için özgünlük göstermese de, genel vücut ağırlığı için, dünya üzerinde kabul edilmiş, standart sınıflamaya yarayan bir araçtır.
Örneğin vücut kitle indeksi 40 ve üzeri olan bir kişi için morbit obez teşhisi konur ve buna uygun olacak obezite cerrahisi uygulanır. Bunun yanında morbit obez olan kişilerde, en bir tane bile olsa ciddi derecede komorbid bozukluk hastalığı olabilir.
Lap bandı ameliyatı için en az 18 yaşında olmak gerekir. Bunun yanında bilinçle şekilde diyet ve egzersizlerle kilo vermeye çalışmış olmak ve bu konuda kısa vadede yararlar sağlamış olmak şartı aranır.
Lap banda ameliyatı için aranan diğer kriterler;
Fazla kilo almaya neden olacak başka hastalık ya da sağlık problemi olmamak
Yeme alışkanlıklarında ve yaşam tarzında değişiklik yapabilecek düzeye gelmiş olmak
Fazla alkol almamak
Hamile olmamak
Aynı zamanda lap bandı için vücut kitle indeksi en az 40 olmalıdır. Aynı zamanda vücut kitle indeksi 30 olup diğer Lap bandı ameliyatı özelliklerini taşıyan kişiler, obeziteye bağlı olarak en az bir ciddi komorbid sağlık sorunu yaşamalıdır.
Bariatrik cerrahi içinde yer alan gastrik by-pass ameliyatı için, istenen kriterler oldukça ağırdır. Gastrik by-pass ameliyatı için, vücut kitle indeksi 35 ve yukarısı olmalıdır. Aynı zamanda obeziteye bağlı olarak ciddi komorbid sağlık sorunundan mustarip olma şartı da aranır.
Gastrik by-pas ameliyatı için aranan diğer özellikler;
Alkol bağımlısı olmamak
En az 18 yaşında olmak
Vücut kitle indeksi 40 ve yukarısında olmak
Diyet ve egzersizle kilo verememiş olmak
Yeme alışkanlıklarında ve hayat tarzında değişiklik yapmaya hazır olmak
Tüp mide ameliyatı için 18 ile 60 yaş arasında olma kriteri aranır. Bunun yanında vücut kitle indeksi, en az 40 olmalıdır. Beden kitle indeksi 30 olan kişilerde ise, en az bir obeziteye bağlı olarak ciddi derecede komorbid sağlık sorunu da olmalıdır.
Tüp mide ameliyatı için, kısa vadede diyet ya da egzersiz faaliyetlerinde, başarılı ya da başarısız olma durumu da aranan şartlar arasında yerini alır. Tüp mide ameliyatında, aşırı kilo alımı durumuna neden olacak sağlık problemlerinin olmaması da önemlidir.
Obezite cerrahisi öncesinde, hasta genel kontrollerden geçirilmekte ve kurul onayı almaktadır. Corona virüs döneminde; herhangi bir aciliyet olmaması durumunda, onay biraz daha göz ardı edilir.
Böyle bir durumda vücut kitle indeksi 32 olan hastalara, obezite cerrahisi uygulanabilir. Ancak bu süreçte hangi rahatsızlıkların olduğu, ne süredir bu rahatsızlıkların sürdüğü, kilo seviyesi ve beden kitle indeksi de önemlidir.
Obezite cerrahisi, vücut kitle indeksi 30 ve üzeri olan hastalar için uygundur. Bu değer 30-40 arasında olduğunda, obeziteye ek olarak şeker hastalığı, kalp hastalığı, uyku apnesi, eklem rahatsızlığı gibi ek hastalıkların da olması beklenir.
Ancak vücut kitle indeksi 30 ve yukarısında olması, hemen ameliyat olunacağı anlamına gelmez. Bu konuda uzman ve deneyimli obezite cerrahı belli kriterleri göz önünde bulundurarak, bu kararı verir.
Obezite cerrahisi beden kitle indeksi, obezite cerrahisi ameliyatı olmanız için, belirleyici tek neden değildir ancak önemli bir faktördür. Bunun yanında vücut kitle indeksiniz 45 olsa bile çoğu zaman; daha önce geçirilen ameliyatlar, yaş faktörü, risk faktörü gibi birçok nedenden dolayı, ameliyat önerilmez.
Obezite cerrahisinde sizin ölçümlerinizle 30 ya da yukarı çıkan bir vücut kitle indeksinde, doktor kontrolünde yapılan bir ölçüm arasında fark olabilir. Resmî olarak yapılan bir ölçüm sırasında boy ya da kiloda çok azıcık bir oynama bile, farklılık gösterir ve ameliyat olmama riski oluşabilir. Burada ameliyat için belirleyici faktör olmasa da önemli bir etkisi olan vücut kitle indeksi yanında; kişinin ne kadar süreyle yüksek kiloda olduğu, ek hastalıkların olup olmadığı, yapılacak testler, psikolojik araştırmalar; ameliyat sürecini etkileyen nedenlerdir.
