Obezite tedavisi, cerrahi ve cerrahi olmayan iki şekilde tedavi edilir. Her ne olursa olsun, uzun vadede kalıcı kilo kaybı sağlamak ve ek hastalıkları azaltarak, yaşam kalitesini üst seviyeye çekmek, her iki obezite tedavisi için gereklidir.
Hangi obezite cerrahisine uygun olduklarını tespit etmek için cerrahi operasyon geçirecek olan hastalara, obezite cerrahisi öncesi tetkikler uygulanır.
Obezite cerrahisi için, en önemli kriterlerin başında, obezite hastalarının vücut kitle indeksinin uygun olup olmadığı gelir. İkinci önemli kriter yaş sınırıdır. Obezite hastaları 18 ila 60 yaş arasında kabul edilir.
Obezite hastalarının çoğu, bariatrik cerrahi operasyonlarının, sihirli değnek vurulmuşçasına, ameliyat sonrasında herhangi bir şey yapmalarına gerek kalmayacağını düşünür.
Bariatrik cerrahi bir tedavi olmanın yanında, kalıcıdır ve sonuçları, bir ömür boyu sürer. Morbit obezite kontrol altına alınırken;
- Hipertansiyon
- Uyku apnesi
- Diyabet
Şeker hastalığı gibi obeziteye bağlı ek hastalıklarda, ölüm riskini azaltmak için uygulanır.
Obezite Cerrahisi Öncesi Preoperatif Tarama Kapsamlı Muayene Yapılır mı?
Cerrahi muayene olarak da adlandırılan preoperatif tarama kapsamlı muayene, cerrahi tedavinin etkili olup olmayacağı konusunda, cerraha bir bilgi verir. Aynı zamanda cerrahin, hangi cerrahi yöntemi kullanacağına dair özel ipuçları içerir.
Cerrah tarafından gerçekleştirilen tam kapsamlı fiziki muayene yapılır. Bu süreçte cerraha verilecek bilgiler çok önemlidir.
- Aktif tıbbi sorunların olup olmadığı
- Daha önce geçirilmiş ameliyatların olup olmadığı
- Kullanılan aktif ilaçların olup olmadığı
- Hastanın alerjisi olup olmadığı gibi sorular cevaplandırılır
Cerrahin yaptığı tam kapsamlı muayenenin ardından, diyetisyenle görüşmeler başlar. Bunun amacı, ameliyat sonrası bariatrik diyet uygulaması için, hastanın uygun olup olmayacağını anlamak içindir.
Bariatrik Cerrahi Öncesinde Hangi Temel Testler Uygulanır?
Obezite cerrahisi öncesi tetkikler içinde, bazı temel testler bulunur. Bu testlerin amacı, obezite hastasının ameliyata uygun olup olmadığı, ameliyat sonrasında herhangi bir komplikasyonun gelişip gelişmeyeceğini, hastanın ameliyat sonrası genel yaşam standartlarında değişiklik yapıp yapamayacağı konusunda bilgi verir.
Ameliyat öncesi uygulanan temel testler;
- Tam kan sayımı
- Safra kesesi ultrasonu
- Kimya paneli
- İdrar tahlili
Ameliyat öncesinde istenen kimya paneli testi, ortalama 20 kan kimya değerini verdiği için önemli testler arasındadır.
Temel Testler Dışında Başka Testler de İstenir mi?
Bu testlerin dışında uygulanan birçok farklı test vardır ve her bir kendi alanında özellikleri taşır. Temel testler dışında, ameliyatı gerçekleştirecek cerrah tarafından başka testler de istenebilir.
- Göğüs röntgeni
- Ekokardiyagram
- Uyku apnesi değerlendirmeleri
- Pulmoner fonksiyon testi
- GI değerlendirmesi
- Kardiyolojik değerlendirme
- Psikiyatrik değerlendirme…
Preoperatif Bariatrik Cerrahisinde Yapılan Testlerin Amacı Nedir?
Obezite cerrahisi öncesi tetkikler, ameliyat öncesinde hastanın durumunu doğru şekilde değerlendirmek ve en doğru bariatrik cerrahi tedavisini uygulamak içindir. Komplikasyonları önlemek, bu noktada en önemli kriterlerden biridir.
Tiroid fonksiyonunun yeterli olup olmadığı, şeker hastalığı varsa, kan şekerinin kontrol altına almak için, bazı özel prosedürlerin uygulanıp uygulanmayacağı bu tetkikler sayesinde ortaya çıkarılır.
Yapılan testler sonucunda; nefes alma zorluğu, anormal kan yağ seviyeleri, karaciğer yetmezliği, dokularda aşırı sıvı olup olmadığı, vücut sıvılarında bulunan tuz ya da minerallerde anormalliklerin olup olmadığı da belirlenmiş olur.
Endokrin-Metabolik Değerlendirme Neden Yapılır?
Obezite cerrahisi öncesinde; reflü semptomlarının incelenmesi gerekir. Bu semptomlara sahip olan obezite hastalarına; ince bağırsak, mide ve yemek borusunun iç kısımdan incelenmesi için üst endoskopi işleminin yapılması gerekir.
Diğer metabolik değerlendirme testleri;
- PT, aPTT, fibrinojen testi
- Karaciğer belirteçleri ve HIV testi
- Hemakrom, karaciğer ve böbrek fonksiyon testi
- Kolinesteraz testi
- Protein elektroforezi testi
- PSH, LH, PTH, homosistein testleri
- Glisemi ve insülinemi için OGTT
- Glikolize hemoglobin
- Tükürük kortizol ile baskılama testi
Endokrin-metabolik değerlendirme sırasında; demir, femitin, B12 vitamini, D vitamini, kalsiyum, magnezyum, potasyum, sodyum, çinko, bakır, ürik asit testi ve lipid tayini de istenir.
Bu testlerin yapılmasındaki amaç; özellikle reflü hastalarında, varsa erken hasarı görmek ve yemek borusu kanseri gibi hastalıklara yatkınlığı olup olmadığını ölçmek içindir.
Abdominal Ultrason Muayene Neden Yapılır?
Abdominal ultrason taraması ve sindirim sistemi için X-Ray EGDS gastroenterolojik muayene yapılır. Gastroenterolojik muayene; üst karın ağrısı olan, geğirme ve ekşi sıvı şikâyeti olan, göğüste ağrılı yanma hissi semptomları olabilecek hastaları belirlemek için yapılır.
Gerekli olduğu durumlarda ise; kardiyak muayene, EKG (gerilim olduğu zaman), kardiyak eko ve eko-renkli karotis doppler muayenesi de yapılır. Solunum fonksiyon testleri, pnömolojik muayene ve polisommograf ile morfometri, vertebral ve femoral kemik dansitometrisi de yine gastroenterolojik muayenesinde istenebilecek testlerdir.
Obezite Cerrahisi Öncesi Beslenme Muayenesi Nasıl Yapılır?
Obezite cerrahisi öncesi, bariatrik diyet için hastaların durumları, beslenme muayenesi ile incelenir. Bu yüzden bariatrik diyetin önemi büyüktür. Burada önemli olan sadece hastanın ne yediği değil; aynı zamanda yediği yemeğin nasıl yendiği, ne zaman yeneceği, hangi gıdaları alacağı ve hangi gıdalardan uzak duracağı da belirlenir.
Obezite cerrahisi öncesi, psikolojik değerlendirme istenir. Cerrah tarafından yapılan ilk değerlendirmelerin ışığında, eğitim ve lisans almış profesyonel psikologlardan, psikiyatrik değerlendirme alınır.
Psikolojik değerlendirme; bariatrik cerrahisi geçirmiş hastaların, ameliyat sonrasında, yaşam standartlarında yapacakları köklü değişikliklere alışıp alışamayacaklarını anlamak için yapılır.
Bu konsültasyon süresinde; bazı hastalarda ameliyat sonrası başarıyı engelleyebilecek, tedavi görmemiş bazı psikiyatrik bozukluklar ortaya çıkarılmasını içerir. Aynı zamanda riskli yeme bozuklukları ve bunlarla başa çıkıp çıkılamayacağını anlamak, psikolojik değerlendirmeler ışığında görülür.
Obezite hastalarının birçoğunda, ağır depresyon ya da farklı psikolojik hastalıklar yaygın şekilde görülebilir. Eğer bu tür hastalıkları olan kişiler, ameliyat öncesinde belirlenemediği takdirde; ameliyat sonrasında güvenli davranış değişiklikleri ve uyum sağlama konusunda, zorluklar yaşanabilir.
Bariatrik Cerrahi İçin Hasta Eğitim Semineri Nedir?
Bariatrik cerrahi görecek obezite hastaları, ameliyat öncesinde obezite hasta eğitim seminerine katılır. Hasta eğitim seminerinde amaç; bariatrik cerrahinin daha başarılı sonuçlar doğurması ve potansiyel hastaların, bariatrik cerrahi ile ilgili tüm bilgileri en ince ayrıntısına kadar anlamaları için verilir.
Bariatrik cerrahi eğitiminde;
- Ameliyatın tüm ayrıntıları
- Avantajları ve dezavantajları
- Oluşabilecek riskler
- Ameliyat sonrası diyet uygulaması
- Davranış değişiklikleri
- Hayat tarzını değiştirme yolları gibi birçok eğitim verilir.
Eğitime katılan potansiyel hastalar, eğitimin amacını, bariatrik cerrahinin başarılı olması için, ameliyat sonrası yapılacakların gerçekten anlaşılıp anlaşılmadığından emin olmak ve ameliyatın gerçekleşmesini sağlamak için, testlerden ve psikolojik değerlendirmelerden geçmiş olmaları gerekir.
Obezite Cerrahisi İçin Tıbbi Sorunlarla İlgili Hangi Testler Yapılır?
Obezite cerrahisi öncesi tetkikler dışında, aktif olarak tıbbi sorunları ve hastalıklarla ilgili şikâyetleri olan hastalarda farklı değerlendirmeler yapılır. Kalp rahatsızlığı olan hastalar ya da daha önceleri çeşitli diyet ilaçları kullanan kişiler, uzman bir kardiyolog tarafından görülür.
Obstrüktif uyku apnesi, astım ya da reaktif hava yolu hastalığı olan obezite hastaları, yine uzman göğüs hastalıkları doktoru tarafından görülmelidir. Özellikle uyku apnesi olan kişilerde; uyku sırasında solunumun durması, kasları gevşetir ve hava yolunun tıkanmasına neden olur. Bu durum ise ölüm riskini daha da artırır. Aynı zamanda uygun görüldüğü takdirde egzersiz fizyologlar tarafından hastaların tetkik edilmesi de gerekebilir.
