Obezite cerrahisi, morbid obez hastalarda, süre gelen kilo kaybının sağlandığı, en önemli tedavi yöntemidir. Kilosu fazla olan kişiler için, fiziki aktivite yanında, diyet programı ve yaşam tarzında yapılan değişiklikler, kilo verme ameliyatından sonra gerçekleşen aşamalardır.Bariatrik cerrahi güvenli olmasının yanında kişinin kilosunun %50’sinden fazlası kaybetmesine olanak tanır. Özellikle morbid obez hastalar üzerinde, yaşam kalitesinin yükselmesi ve uzun vadede sürekli kilo kaybı sağlar. Bunun yanında obezite cerrahisinde anestezi uygulaması da önemli yer tutar.
Dünya genelinde obezite riski altındaki nüfusun sayısı, giderek artmaya başlamıştır. Bunun yanında obez hastalarda anestezi prosedürleri hem obezite tedavisi hem de obez hastaların farklı cerrahi sorunları dolayısıyla artış göstermiştir.
Ameliyat sırasında anesteziye bağlı olarak ortaya çıkan komplikasyonlar, obez hastaların ameliyatlarında, diğer ameliyatlara göre çok daha yüksektir. Obez hastalarda anestezi uygulamaları hem fizyolojik hem de farmakokinetik değişiklikler açısından önemlidir.
Çoğu zaman obezite cerrahisinde anestezi uygulandığında maske ya da entübasyon yoluyla solunma aktivitesi zor ya da imkânsız olabilir. Anestezinin etkisinin geçmeye başladığı sürede, ekstübasyon süresi (kendi kendine nefes alamama) belirlenmesi de doktorlar açısından kritiktir.
Uyku apnesi olan ve postoperatif atelektazi (erken komplikasyonlar), obez hastalarda normal hastalara göre daha yaygındır. Bunun yanında tromboembolizm (kan pıhtısı) de bu tür ameliyat türlerinde oldukça önemlidir. Bu yüzden anestezi uzmanlarının işi, obez hastalarda, diğer hastalara göre çok daha zor ve titizlik gerektirir.
Obezite cerrahisinde anestezi kullanmanın amacı; ameliyat esnasında hastanın gevşemesi ve operasyon sonrasında solunum depresyonu ya da mide bulantısı ya da kusma gibi durumların oluşmaması için, hiçbir ilaç kullanmadan hastayı uyutmak ve ameliyatı başlatmaktır.
Bir gastrik by-pass ameliyatında kullanılan anestezi sayesinde, süreci başarıyla yönetmek çok daha kolaydır. Anestesi; Abdominal, laparoskopik kısa süreli operasyonlarda, en düşük kanama ve kısa süre hastanede yatış olanağı sunar.
Bariatrik cerrahide genel anestezi kullanılır. Bazı durumlarda ise ameliyatta genel anestezi yanında epidural analjezin kombinasyonu uygulanır. Özellikle uyku apnesi olan kişilerde nöroaksiyal opioid uygulamaları yapılmaz.
Genel anestezi ve spinal aneljezik kombinasyon, açık obezite cerrahisi için tercih edilebilecek bir başka yöntemdir. Bazı hastalarda ise intra ve postoperatif ağrı yöntemi daha etkili olmaktadır. Bu yüzden çoğu hastada nöroaksiyal anestezi tercih edilir.
Fazla kilo; gerçekleştirilen her ameliyatta, kişiye bazı yan etkiler sunar. Fazla kilo, belirli yan etkiler ve komplikasyonlar açısından risk taşır. Bu riskler çoğu zaman ameliyattan dolayı kimi zaman ise uygulanan anestezi dolayısıyla oluşabilir.
Fazla kiloya bağlı olarak oluşabilecek zorluklar;
- İntravenöz anestezi ve hayat kurtarıcı ilaçların verilmesi için damarların yerine belirleme zorlaşabilir.
- İlaç dozu doğru şekilde ayarlanamayabilir.
- Uyku apnesi olan kişilerde, yeterli oksijen ve hava akışı alınması zorlaşabilir.
- Ameliyat sonrası bilincin yeniden kazanılması zorlaşabilir.
- Alınacak narkotik ve ağrı kesici ilaçlar, solunum problemi riskini çoğaltabilir.
Özellikle aşırı kilodan dolayı uyku apnesi olan kişilerde, anestezi daha riskli hale gelir. Genel anestezi, bilincin kaybedilmesi durumuna neden olabilir.
Bariatrik cerrahi ameliyatında kullanılan rejyonal anestezi; mide-bağırsak sistemiyle karın duvarı manipülasyonu doğrultusunda oluşan, doku zedelenmesinden kaynaklanan ağrı ve adrenerjik uyarımı kapamak için yapılır.
Aynı zamanda bağırsakta oluşan hareketliliğe herhangi bir işlem yapmadan, yeterli postoperatif aneljezik elde etmektir. Böylece erken beslenme ve mobilizasyona izin verilir. Bunun anlamı ise tromboz ve solunum yolu enfeksiyonu riskinin azalmasıdır.
Bariatrik cerrahide spinal anestezi için sırt fleksiyonu yardımıyla yapılan, oturma pozisyonu, en uygun olan şekildir. Bu pozisyonun anlamı, kemikli yerlerin işaretlenmesi içindir.
Bunun için uygun uzunluğa sahip bir iğne kullanılır. İğne ucundan beyin omurilik sıvı akışı, beyin ile omurilik sıvısı sirkülasyonu için oluşturulan subaranoid boşluk tanımlanır ve lokal anestezik enjekte edilerek yapılır.
Obezite cerrahisinde anestezi türlerinden biri de epidural anestezidir. Epidural anestezi, amaljezinin kalitesini artıracak özelliğe sahiptir. Venöz trombozu önlemekle kalmaz aynı zamanda bağırsak fonksiyonunun, daha kısa sürede iyileşmesine olanak tanır.
Çoğunlukla bolus enjeksiyonlar ya da sürekli infüzyonlar için, gerektiğinde lokal anestetikler yanında opiod uygulaması için, herhangi bir kateter yerleştirilmesi için, ameliyat öncesinde yapılır. Hastanın ya da anesteziyi uygulayacak anestezi uzmanının isteğine göre, hasta yan yatırılarak da uygulanabilir.
Obezite cerrahisinde TAP bloğu, karın ön duvarındaki sinirleri içeren, internal oblik kaslar arasındaki lokal anestetiklerin düzenlenmesi için enjekte edilir. Petit üçgeni ve iliak arması arasına yer işaretleri olarak konur.
Karın flebinin kaldırılması ve rektus plikasyonundan sonra kullanılan iğne, direnç kaybı oluşuna kadar ilerletilerek yapılır. Obezite hastalarında TAB bloklarının uygulanması oldukça zordur.
Petit üçgeninin obezite olmayan hastalarda bulunması zor olduğundan, obezite hastalarında bulmak ise neredeyse imkânsız olabilir. Bu yüzden TAB blokları, bu konuda uzmanlaşmış cerrahlar tarafından uygulanır.
Obezite hastalarının ameliyat sırasında herhangi bir risk oluşturmaması, olası komplikasyonların yok edilmesi ve ameliyatın daha güvenli hale getirilebilmesi için, eğer aşırı kilo yoksa, obez hastasıysanız ama ameliyat için herhangi bir acil durum yoksa, doktor kontrolünde, zayıflama yoluna gidilmelidir.
Fazla kilolu hastalarda anestezi riski konusunda, ameliyat öncesi ve sonrasında bu konu hakkında doktor ve anestezi uzmanı ile görüşme yapılmalıdır. Anestezi uzmanının, tıbbi geçmişiniz hakkındaki sorularına doğru yanıtlar vermek, ameliyat sırasındaki olası risk ve komplikasyonları en aza indirecektir.
